Algemeen

Hiermee wordt bereikt dat de RI&E-rapportage niet een symptomenlijst wordt, maar echt tot de kern van de problematiek doordringt en de achterliggende oorzaken benoemt van de aanwezige risico’s. Zonder goed onderzoek naar de grondoorzaak is een goed advies niet mogelijk. In het plan van aanpak moeten vervolgens verbetervoorstellen benoemd worden om die grondoorzaken aan te pakken. Met alleen de symptoomaanpak is het immers dweilen met de kraan open. Er is gekozen voor een veel gedegener werkwijze, gericht op structurele verbeteringen.

Voorbeeld: Er staat een stoel voor de brandblusser. De stoel wordt weggehaald naar aanleiding van de rondgang voor de RI&E. Is daarmee het probleem opgelost of staat die stoel er binnen een week weer voor de brandblusser? Wat is de grondoorzaak: het personeel is niet voorgelicht over (in dit geval) brandveiligheid. 

Bij formulier 1 is een 100% score noodzakelijk dus de kandidaat moet alle vragen tijdens het examen over dit formulier met een voldoende beantwoorden. 

Voor formulier 2 is de cesuur afhankelijk van de scope (arbeidshygienist, hogere veiligheidskundige, arbeids- & organisatiedeskundige) van de kandidaat. De cesuur is aangegeven aan de rechterkant op het formulier. 

Alle kandidaten moeten aan deze eisen voldoen. Het is aan de kandidaat om eventuele omissies in kennis aan te vullen. 

De uitwerking van de taken

1. Toetsen van de RI&E aan de wettelijke eisen (met name betrouwbaarheid, volledigheid en actualiteit).
2. Adviseren over de RI&E om te zorgen dat deze aan de wettelijke eisen voldoet en dat de maatregelen in het plan van aanpak de risico’s opheffen of zoveel mogelijk beperken.

is gebaseerd op artikel 14, lid 1, onder a, van de Arbowet, artikel 2.14a, lid 1, van het Arbeidsomstandighedenbesluit (hierna Arbobesluit) en verder artikel 2.1 van de Arbeidsomstandighedenregeling (hierna Arboregeling).

De elementen in formulier 1 zijn hierop gebaseerd. 

Ja, dat mag.

In het geval een gecertificeerde AKD-er buiten zijn scope inhoudelijke uitspraken doet, zijn de marges klein, omdat hij zich dan begeeft op het terrein van een andere scope en een groot of groter risico loopt dat hij dergelijke uitspraken onvoldoende kan verantwoorden. Terughoudendheid is daarbij dus van groot belang. De toelichting op het certificatieschema is vrij helder over wat van een gecertificeerde AKD-er wordt verwacht. Het schema is wettelijk verbindend en dus maatgevend. De NLA zal zich in het kader van haar toezicht ook baseren op de wettelijke voorschriften en het schema. 

Ja, als de casus betrekking heeft op alle betreffende scopes. 

Ja, dat is mogelijk. Een opleiding volgen wordt aangeraden voordat men certificatie aanvraagt. In de praktijk blijkt dat een opleiding noodzakelijk is om het examen te halen. 

Er staat geen eis in de wet hierover. Oudere RI&E's kunnen gebaseerd zijn op oude informatie (wetgeving, normen, enz.). Houd daar rekening mee. 

Het toets- en adviesrapport kan onderdeel zijn van de eigen RI&E. Als Arbokerndeskundige teken je dan de RI&E (inclusief het toets- en adviesrapport) met je handtekening. Ergens moet het dus duidelijk zijn dat je als Arbokerndeskundige de RI&E hebt getoetst: dat kan blijken door het ondertekenen van een toets- en adviesrapport of door het ondertekenen van de RI&E waarin het toets en adviesrapport is opgenomen. 

Ja, dat mag als duidelijk is waar je zelf verantwoordelijk voor bent. Andere leden van het toets-team kunnen hetzelfde toets- en adviesrapport gebruiken voor hun (her)certificatie.

Nee, een verdiepend onderzoek betreft alleen formulier 2. Er wordt bij een case verwacht dat formulier 1 ook is ingevuld. 

Formulier 1 volgt precies de taakbeschrijving. Daarmee is het duidelijk wat de Arbokerndeskundige moet doen om de taken goed uit te voeren. 

Formulier 2 bevat de vakinhoudelijke diepgang die hoort bij de scope(s) van de kandidaat. 

Sommige taken omvatten ook een vakinhoudelijke component. Deze komen in beide formulieren terug. 

Het vullen van het portfolio wordt beschreven in het document “portfolio kandidaten” en de handleiding (her)certificatie AKD. Volg de werkwijze zoals die is aangegeven. Als het portfolio niet overzichtelijk is opgesteld (goed aangeven in het portfolio waar het betreffende item terug te vinden is in de RI&E) wordt het portfolio teruggestuurd naar de kandidaat.

Eerst inloggen in uw account op Mijn Certificatie > dan kiezen voor aanmelden andere certificering > certificering Arbokerndeskundige en selecteer de betreffende kwalificatie (scope) A&O, AH of HVK.

Om toegang te krijgen tot het certificatieproces meldt u zich aan bij:

https://www.mijncertificatie.nl/

In de menubalk staat Certificeringen: kies daar het certificatieschema Arbokerndeskundige.

Selecteer de juiste kwalificatie (scope)  A&O, AH of HVK. Druk dan op de knop Aanmelden.

Ja er is een toelichting; vanaf pagina 17 van het certificatieschema Arbokerndeskundigen.

Voor deze term is bewust gekozen. Hij vloeit voort uit de twee taken van de Arbokerndeskundige:

1. Toetsen van de RI&E aan de wettelijke eisen (met name betrouwbaarheid, volledigheid en actualiteit).
2. Adviseren over de RI&E om te zorgen dat deze aan de wettelijke eisen voldoet en dat de maatregelen in het plan van aanpak de risico’s opheffen of zoveel mogelijk beperken.

Het toets- en adviesrapport is 1 document. Ook in het toets- en adviesrapport kan kennis van de betreffende scope noodzakelijk zijn.

Het is standaard beleid dat bij wijziging in een regeling de verworven rechten niet worden ingeperkt. Dat betekent dat als nieuwe certificatie-eisen vanaf een bepaalde datum in werking treden de op basis van het oude regeling verworven geldigheidsduur van het certificaat intact blijft. Het is echter tegelijkertijd wel zo dat men vanaf de datum van inwerkingtreding geacht wordt aan de nieuwe eisen te voldoen. Daarop wordt echter pas getoetst bij de eerstvolgende tussentijdse controle of hercertificatie. Bij klachten wordt eveneens beoordeeld tegen de nieuwe eisen. Met andere woorden na de datum van inwerkingtreding gelden de nieuwe certificatie eisen, maar de certificaathouders die nog een resterende geldigheidsduur op hun certificaat hebben hoeven zich dus niet spoorslags te onderwerpen aan een nieuw examen. Voor 1 januari 2025 moeten alle certificaathouders een mondeling examen ondergaan volgens de regeling Arbokerndeskundige. 

Een branche RI&E, waarvan de kwaliteit uiteenloopt, heeft tot doel de belangrijkste risico’s die binnen een branche voorkomen te beschrijven. Een afzonderlijke werkgever moet altijd wel nagaan of hij deze branche RI&E voor zijn eigen onderneming nog moet aanvullen of aanpassen. Werkgevers die gebruik maken van een branche RI&E waarbij werknemers in totaal niet meer dan 40 uur per week werken of die niet meer dan 25 werknemers in dienst hebben, hoeven hun RI&E niet te laten toetsen door een bedrijfsarts en/of gecertificeerde arbokerndeskundigen (al dan niet via een gecertificeerde arbodienst).  Werkgevers die niet aan deze uitzonderingsvoorwaarden voldoen moeten hun RI&E wel laten toetsen en zich realiseren dat ook bij gebruik van een branche RI&E het altijd nodig blijft om na te gaan of deze aangepast moet worden aan de specifieke risico’s van hun eigen onderneming. Gecertificeerde arbokerndeskundigen kunnen werkgevers informeren over de strekking van deze wettelijke verplichtingen. Daarnaast valt op te merken dat vanuit het ministerie van SZW initiatieven worden ondernomen om de kwaliteit van de branche RI&E’s te verhogen.

Het is mogelijk dat de Arbokerndeskundige in het kader van de RI&E-toetsing en advisering zelf een verdiepend onderzoek gaat uitvoeren. Dat kan een opdracht zijn van de werkgever, maar die hoeft niet bij de opdracht te horen. Ook kan het een advies zijn dat nader of verdiepend onderzoek nodig is. De werkgever/opdrachtgever is vervolgens verantwoordelijk dat het verdiepende onderzoek wordt uitgevoerd. 

Nee, het doel van ICT (intercollegiale toetsing) is dat de Arbokerndeskundige zijn kennis verhoogd door met andere vakdeskundigen over diverse (RI&E) onderwerpen te praten. De Arbokerndeskundige moet ook een aantal van zijn eigen casus inbrengen tijdens de bijeenkomsten, waar de groep dan haar mening over kan geven. Bij het onderzoek tussentijdse controle en de hercertificatie worden de verslagen van deze bijeenkomsten gevraagd in te dienen. 

Als de samenstelling van de groep hier geen bijdrage aan levert dan verdoet de AKD-er zijn tijd. 

Werkervaring bij de initiële aanvraag wordt aangetoond door de in het portfolio ingebrachte casus. Tijdens de tussentijdse controle wordt de werkervaring opgevraagd evenals bij de hercertificatie. 

Nee, er zijn meer eisen gesteld aan deelname van bijeenkomsten intercollegiale toetsing. Bij- en nascholingsactiviteiten kunnen nog steeds bijdragen aan bijblijven in het vak, zeker bij nieuwe ontwikkelingen in wetenschap en techniek. De Arbokerndeskundige kan nu zelf heel gericht bepalen welke activiteit hij wil volgen.

Om een goed beeld te krijgen van de situatie is een werkplekbezoek wenselijk. Een alternatief kan soms zijn om foto’s of films van situaties te vragen. Als de arbokerndeskundige bepaalt dat het niet nodig is om een bedrijfsbezoek te brengen, moet hij aangeven welke middelen hij heeft ingezet om een waarheidsgetrouw beeld te krijgen van de risico’s in het bedrijf. Hij moet onderbouwen waarom hij niet heeft gekozen voor een bedrijfsbezoek en waarom het alternatief tot een betrouwbare beoordeling kan leiden. In zijn toetsingsrapport geeft hij aan dat de reikwijdte van zijn toetsing is beperkt tot documentenonderzoek.

Begrippen die in de praktijk vaak worden gebruikt, zoals verdiepende of nadere RI&E’s, hebben geen wettelijke basis. De wetgeving stelt dat de RI&E volledig, betrouwbaar en actueel moet zijn. Bij toetsing of in het kader van de handhaving door NLA kan blijken dat de RI&E van de werkgever niet aan alle wettelijke eisen voldoet. In dat geval zal het noodzakelijk zijn de RI&E zo spoedig mogelijk aan te passen en of aan te vullen. Bij de toetsing van en advisering over de RI&E door de arbokerndeskundige zal door de arbokerndeskundige(n) gewezen worden op eventuele tekortkomingen in de door de werkgever voorgelegde RI&E. Het kan ook zijn dat de arbokerndeskundige moet aangeven dat voor de beoordeling van de betrouwbaarheid van de onderdelen in de RI&E die buiten zijn scope vallen, de werkgever dat zou moeten laten toetsen door een arbokerndeskundihge met de juiste scope. Het is dan aan de werkgever om deze tekortkomingen op te lossen. Dat kan betekenen dat hij ook andere arbokerndeskundigen moet inschakelen. Het is de verantwoordelijkheid van de werkgever ervoor te zorgen dat zijn RI&E aan alle wettelijke voorschriften voor de RI&E voldoet. De arbokerndeskundige toetst of dit het geval is. In het certificatieschema staan alle RIE-voorschriften inclusief de nadere of aanvullende RI&E voorschriften vermeld. Er is dus geen sprake van vrijblijvendheid.

De werkgever is en blijft verantwoordelijk voor de RI&E, ook al is deze opgesteld door een (interne/externe) Arbokerndeskundige. Uit de RI&E moet blijken of alle risico’s die gelden voor de organisatie zijn beschreven in de RI&E. Het kan zijn dat bepaalde risico’s niet van toepassing zijn voor deze specifieke organisatie, terwijl binnen vergelijkbare organisaties dat risico wel geldt. In dat geval moet in de RI&E wel zijn verantwoord waarom het risico niet van toepassing is. Het is in ieder geval een vraag of opmerking van de Arbokerndeskundige: waarom is dit risico niet beschreven? Er kan een goede reden voor zijn. De vraag kan worden gesteld tijdens het werkbezoek of aan de opsteller van de RI&E. Als je niemand kunt spreken, dan geef je in het toetsrapport de beperking aan van het onderzoek.

In het certificatieschema staat dat de kandidaat is geslaagd voor het examen als na de beoordeling van het portfolio en na de beoordeling van het mondelinge examen alle hoofdrisico's als voldoende zijn beoordeeld én een aantal aangegeven deelrisico’s in de scope op een voldoende niveau aan bod is gekomen. Dat betekent dat niet alle risico’s binnen de scope met een 100% score beantwoord hoeven te worden. De cesuur is aangegeven in formulier 2.

Voldoende niveau betekent dat de toepassing van de kennis van een deelrisico moet voldoen aan de wettelijke verplichtingen inzake de RI&E, zoals volledigheid, betrouwbaarheid en actualiteit, maar ook dat in de beantwoording aangesloten moet worden bij de stand der techniek en wetenschap.

De certificerende instelling die verantwoordelijk is voor de examinering draagt er zorg voor dat het niveau van het mondelinge examen geharmoniseerd wordt tussen de examinatoren. Het uitgangspunt is minimaal de tijdens de opleiding verkregen diepgang. Het is niet mogelijk om op deze vraag een kwantitatief antwoord te geven. Het niveau zal niet worden vastgesteld op dat van een superspecialist, maar dient anderzijds wel op een redelijk niveau te liggen.

Over welke risico’s uit de scope vragen worden gesteld in het mondelinge examen, wordt bepaald door de examinatoren. De kandidaat heeft hierop geen invloed.

De RI&E verplichting is gebaseerd op arborisico’s en niet op kennisvakgebieden. Sommige belastende factoren komen aan bod in diverse opleidingen en zijn niet beperkt tot een enkel vakgebied. De arbeidsomstandighedenwetgeving gaat uit van de aanname dat met de drie arbokerndeskundigen de hele breedte van de arbeidsomstandighedenproblematiek bestreken kan worden. De nadere RI&E verplichtingen in de regelgeving geven aan waar dat in elk geval betrekking op moet hebben. Indien een gecertificeerde arbokerndeskundige van mening is dat hij over een specifiek risico onvoldoende kennis heeft, dient hij dat in zijn advies op te nemen en is het aan te raden om zo mogelijk de werkgever aan te geven bij welke deskundige hij de ontbrekende kennis kan betrekken.

Het nieuwe certificatieschema verandert niets in het aantal deskundigen die de werkgever nodig heeft. De variëteit in de risico’s in zijn onderneming is daarvoor bepalend. Dat was zo en blijft zo. Het schema zal er wel toe leiden dat de Arbokerndeskundigen moeten aangeven waar zij verstand van hebben en waar de werkgever beter een andere deskundige voor kan inschakelen. Als het mogelijk zou zijn om tot één deskundige te komen die alles kan weten, zouden er geen drie scopes nodig zijn.

In het portfolio verantwoordt de kandidaat hoe hij tot zijn conclusies is gekomen. Tijdens het mondelinge examen kan daarop worden doorgevraagd.

De CROW 400 is geen verantwoordelijkheid van het ministerie van SZW. SZW is verantwoordelijk voor een kwalificatieniveau ten behoeve van wettelijke verplichtingen. Als er vanuit andere domeinen wordt verwezen naar kwalificatieniveaus van SZW, dan mag dat uiteraard, maar is het niet de verantwoordelijkheid van SZW de problemen die daardoor bij derden ontstaan op te lossen.

In de taakbeschrijving staat ‘Zijn de inzichten van de werknemers meegenomen in de RI&E?’. Dat kunnen inzichten zijn van de OR en ook van andere werknemers. Dat wordt getoetst in het examen. Het toetsingsrapport wordt gestuurd aan de OR/PVT of andere belanghebbende medewerkers.

Er is voor gekozen om het onderscheid zo veel mogelijk te beperken. Het onderscheid is dat je bij een initiele aanvraag het HBO werk- en denkniveau moet aantonen en bij hercertificering verslagen van de ICT bijeenkomsten en de werkervaring moet aantonen.